Europese alternatieven voor Big Tech belangrijker dan regelgeving

Opinie

28-01-2021 - Het is vandaag de Europese Dag van de Privacy en dit jaar is het onderwerp actueler dan ooit. In het afgelopen jaar groeide de aandacht, belangstelling en het bewustzijn voor data privacy door bijvoorbeeld de Netflix-documentaire The social dilemma. Ook Arjen Lubach bereikte in Nederland een groot publiek met zijn ‘online fabeltjesfuik’. Maar de recente ontwikkelingen in de VS, die de macht van de Big Tech nog duidelijker maken, versnellen de discussie. Met alleen repressieve regelgeving redden we het niet, maar gelukkig zijn Europese alternatieven op komst.

Het probleem samengevat
Het verdienmodel van veel van de Big Tech bedrijven zoals Facebook, Google en Twitter is gebaseerd op het hamsteren van data en het voorschotelen van gepersonaliseerde advertenties. Ze bieden hun diensten gratis aan maar verdienen aan de advertenties die ze aan gebruikers aanbieden. Daar is op zich niks mis mee, maar toch zijn er drie grote problemen. 

Deze bedrijven verzamelen massaal persoonlijke gebruikersdata. Niet alleen op hun eigen platform en via trackers ook op andere sites, maar het grootste gevaar schuilt in je telefoon. Apple en Google hebben hier het monopolie op zowel het operating system (IOS, Android) als op de app stores. Kortom, heel veel macht (leestip: ‘Je hebt wél iets te verbergen’ van Maurits Martijn en Dimitri Tokmetzis). 

Daarnaast zetten deze bedrijven allerlei trucs in, zoals likes, meldingen en aantal vrienden verzamelen om ervoor te zorgen dat gebruikers zolang mogelijk op het platform blijven hangen. Uiteraard om hun omzet en winst te vergroten, maar deze aanpak werkt uiteindelijk verslaving in de hand.

Tenslotte is er de betrouwbaarheid van de nieuwsvoorziening op internet die in twijfel wordt getrokken. Het algoritme van de Big Tech bedrijven bepaalt wat gebruikers zien op Facebook of YouTube op basis van het verzamelde gebruikersprofiel. Als je een bericht liket, dan zorgt dat ervoor dat andere berichten met een soortgelijke inhoud naar boven komen. En omdat fake-nieuws vaak leuker is dan echt nieuws, komt dat eerder bovendrijven: de fabeltjesfuik. Wat bedacht is als slim commercieel concept, wordt een megafoon voor fake-nieuws. 

christian-lue-8Yw6tsB8tnc-unsplash.jpg

Wat doet Europa?
Niet voor niets is Europa hard bezig om de macht van de Big Tech aan banden te leggen om de consument te beschermen. Op dit moment worden er twee wetten voorbereid: de Digital Services Act (DSA) en de Digital Markets Act (DMA).

De DSA zal zorgen voor meer transparantie over reclame, onderliggende algoritmes en maatregelen tegen illegale content. De DMA gaat over de marktwerking en is bedoeld om te voorkomen dat de giganten (‘gatekeepers’ genoemd) oneerlijke voorwaarden opleggen aan bedrijven en consumenten. Het zou onder andere moeten leiden tot betere kansen voor nieuwkomers op de markt.

Beide wetten zullen op zijn vroegst in 2023 van kracht worden. In de tussentijd zal stevig gelobbyd worden door de Amerikaanse spelers om de wetgeving af te zwakken. Ze geven daarvoor miljoenen per jaar uit. Gelukkig zijn er ook bevlogen Europese parlementariërs zoals Paul Tang die de wetsvoorstellen niet ver genoeg vinden gaan. Tang zou graag zien dat Europa verder gaat om de macht van de Big Tech en hun ‘perverse verdienmodel’ verder te beperken door bijvoorbeeld gepersonaliseerde advertenties te verbieden. 

Europese alternatieven zijn nodig
Alhoewel de Europese wetgeving absoluut nodig is, zal het niet voldoende zijn. De financiële belangen van de Big Tech zijn zo groot, dat zij niet echt wakker liggen van de boetes, zelfs als die in de miljarden lopen. Zolang er geen goede alternatieven komen, blijft het dweilen met de kraan open. 

Maar er is hoop. Neem bijvoorbeeld Signal als vervanger voor Whatsapp. Door het voornemen van Facebook om de gebruikersprofielen van Whatsapp en Facebook te integreren, en zo ook de advertentie-motor van Facebook te integreren in Whatsapp, is veel weerstand ontstaan. Signal biedt een eerlijk alternatief. In korte tijd zijn veel gebruikers overgestapt. 

Quodari-privacy.png

Quodari: een Nederlandse startup
Maar er is meer op komst. Want met veel trots kunnen we zeggen dat we werken aan een nieuw alternatief: Quodari. Een app van Nederlandse bodem waar data privacy het fundament is. Zo sla je herinneringen, notities en foto’s veilig op en deel je het in privékring. Alle data blijft te allen tijde eigendom van de gebruiker en wordt niet verkocht of op andere manieren commercieel gebruikt. Dus ook geen ongewenste content zoals fake news. Nu niet, en in de toekomst niet. 

We hebben ons bedrijf Quodari vanaf het begin meteen beschermd tegen mogelijke overnames door bedrijven die de onderliggende principes niet kunnen waarborgen. Wat we niet willen is dat de content van onze leden uiteindelijk in handen komt van de data grazende Big Tech bedrijven omdat ze ons een bedrag bieden dat we niet kunnen weigeren…. Om te kunnen groeien, hanteren we een eerlijk business model: leden betalen voor extra opslag (boven 2GB) en voor extra functies.

Half februari komt de app in een eerste versie beschikbaar in Nederland. Voorlopig niet via de app stores, maar als zogenaamde progressive web app (PWA). Na Nederland zal de app ook beschikbaar worden gemaakt in andere Europese landen. 

Maar mocht je al geïnteresseerd zijn, meld je dan hier alvast als een van de eersten aan. Al jullie reacties zijn welkom bij paulpennarts (CEO), aartjoppe (COO) of tobikars (CTO).